من درخت نیستم ولی خب هر تغییر بزرگی مثل مردن و زندگی دوباره‌ست

 

   بعد از شیش سال زندگی توی شمال اسپانیا، محل زندگیم رو تغییر دادم. حالا توی بارسلونا زندگی می‌کنم. تصمیمی که گرفتم خیلی شبیه تموم کردن یه زندگی و شروع یه زندگی دیگه بود و هست. درست مثل مهاجرت شیش سال پیش. هربار انگار بلدترش میشم و تلخیش و غمش کمتر میشه، یا بهتر بگم شبیه به یه بازی غم‌انگیز میشه. همه‌چیزایی و آدمایی رو که به زحمت به دست اورده بودی، می‌ذاری و دوباره همه‌چی از صفر. و بعضا زیر صفر. دارم برای مرگ تمرین می‌کنم در واقع. می‌خوام طوری باشه که وقتی نوبتم شد لبخند بزنم و دستم رو دراز کنم و بذارم توی دستش. با همین غم همیشگی البته. بگم بالاخره شد؟ اونم لبخند بزنه که آره. درست جایی که داشتم وابسته‌ی بیلبائو می‌شدم، یه چیزی توی ذهنم گفت باید بری. و رفتم. با ریسک چندشب توی هاستل خوابیدن تا پیدا کردن اتاق توی بارسلونا و دوباره پیدا کردن کار جدید. فیلم Into the Wild تاثیر عجیبی روم گذاشته. نمی‌دونم چندسال پیش دیدمش ولی خیلی دوسش پیدا کردم. رگه‌هایی از کریستوفر توی منه.

دوباره نابلدبودن خیابونا. کشف و کشف و کشف. جلسه‌ی شعر جدید، آدمای جدید. قضیه داره یه کم خطرناک هم میشه، چون از این آپارتمان خوشم نیومد و به صاحب‌خونه گفتم سر ماه عوض می‌کنم خونه رو. بازم تغییر. شجاعتم خوبه ولی خب نبایدم از حد بگذره دیگه. نمی‌دونم. شایدم باید همین‌طوری باشه همیشه. خوشت نیومد تحمل نکن. نترس از تغییر. شاید چون نمی‌خواستم بیشتر توی هاستل بخوابم، اولین خونه‌ای که دیدم رو گرفتم. داخلش سن‌سباستین بود، بیرون و محله‌ش، اسلام‌آباد. اینکه میگم اسلام‌آباد، اغراق نیست اصلا. حتی صندوقدار سوپر هم با چادر و برقع کار می‌کنه. اسم مغازه‌ها اینه: توحید، زمزم، بسم‌الله و ... یه مغازه دیدم زده بود حج عمره. شاید بگین نژادپرست نباش، که باید بگم نیستم. محله وقتی توش راه میری بوی شاش میده. آشغال‌ها رو همه می‌ذارن دم در به جای اینکه بندازن توی کانتینر. مردای پاکستانی هم سر کوچه‌ها وایسادن، معدود زن‌ها و دخترهای غیرپاکستانی‌ای که رد میشن رو دید می‌زنن. دید، یعنی اینکه از دور که داره میاد نگاهش می‌کنن تا اینکه از سمت دیگه از نظر محو بشه. بعد سر دختر دو سالشون چادر میندازن. علاوه بر این، تعداد معتاد محله زیاده و امنیت شبانه هم نداره. به طور کلی، این قسمت از بارسلونا، از اسلام‌آباد هم کراچی‌تره. ولی خب مجبور بودم، مجبور، می‌فهمی؟ ماه آینده جای بهتری می‌گیرم. تنها خوبی محله اینه که توش زولبیا بامیه می‌فروشن. 

بحث، منحرف شد. همین دیگه. هر چی می‌گذره بیشتر از سطح کیفی مردم ایران نسبت به کشورای دیگه کیف می‌کنم و مطمئن‌تر میشم. و چقدر ناراحتم بابت این قطعی‌ها و وضعیت. کاش یه روز بیدار شیم و ببینیم همه چی خوب شده. امیدوارم اون روز رو ببینم. تنها آرزومه. به قدری دیدن ایران خوشحال، آرزومه که حاضرم بمیرم و بعدش ایران، خوب شده باشه.

قر و قاطی حرف زدم. اینجا تنها جاییه که حکم دفتر خاطرات داره برام و شخصیه. دنبال گفتن حرفای دلمم اینجا.

 

 

آره

 

هر کی یه سال پیش بهم می‌گفت که قراره توی یه تئاتر نقش بازی کنی و توی جلسات مهم شعر، شعرخوانی داشته باشی، قطعا باور نمی‌کردم و لبخند می‌زدم از میزان دور بودن احتمالشون. ولی خب، الان اتفاق افتاده‌ن. چه جوری؟ با آره گفتن به پیشنهادات. یعنی امسال هر کی گفت فلان جا فلان چیزه، میای؟ گفتم آره. و همین‌جور دایره‌ی شناخت آدما بیشتر شد و هی دعوتم کردن و دعوتم کردن که آخر رسید به بازیگری! اونم من که این همه خجالتی و درونی هستم!

این نتیجه‌ی بازبودن نسبت به پیشنهادات و اتفاقات، باعث شده که بخوام ادامه‌ش بدم. ببینیم تهش به کجا می‌رسه. 

 

هنر از دست دادن

 

   برای بار سوم توی این سال‌ها آرشیو شعری_متنیم رو از دست دادم. باز هم زحمات این چند ساله‌م هدر رفت. هرچی گزیده کتاب نوشته بودم توی نوت گوشیم، شعرای جدیدم، شعرای بقیه، لیست فیلم و کتابا. و خب اونقدری که باید، ناراحت نیستم. چون یه پی‌دی‌اف از شعرام توی ایمیل پیدا کردم که بخشی از شعرام توش بود. و اینکه هربار چیز بزرگی رو از دست میدم، ته دلم خوشحال میشه چون حس سبکی پیدا میکنم. از تمام مطالب، فقط اونایی که توی کانال تلگرام گذاشته بودم یا برای کسی فرستاده بودم، برگشتن؛ اونایی که گفته بودم نگه دارم برای یه روز خاص، پریدن. 

  شروع دوباره برای چندمین بار. 

 

پورتو، لیسبوآ، دو ایرانی توریست، آشپز آبادانی و سه دختر آلمانی موج‌سوار!

 

  از سفر پرتغال برمی‌گردم. سفر، کوتاه بود و جانکاه، ولی چیزی کم نداشت. صبح ساعت هفت می‌زدم بیرون تا هفت و هشت شب که نور می‌رفت. و غیر از توقف برای خوردن، همش در حرکت بودم. نمی‌دونم چند کیلومتر راه رفتم ولی شیوه‌ی من برای شناختن یک شهر جدید، کشف کوچه‌ها و مردم و جاهای زندگی‌شده‌ست. اینکه برم دوتا موزه ببینم یا کلیسا، ارضام نمی‌کنه. پورتو رو خوردم توی سه روز. به یه نقطه‌ای رسید که روز آخر از راهنمای توریستی پرسیدم یه جای کمتر شناخته‌شده رو بهم معرفی کن برم این روز آخری. هرچی گفت رو دیده بودم. خنده‌ش گرفت و گفت الان می‌تونی برگردی خونه‌. ولی دوباره رفتم میرادور سیرا؛ جایی که همه‌ی شهر زیر پات دیده می‌شد. از چندتا گرافیتی و نقاشی دیواری عکس گرفتم. پورتو، شهر کاشی‌های رنگارنگ و فضای شهری و ساختمون‌های دل‌انگیزه. برای کسی مثل من، شهر ایده‌آلیه. بندر داره، ساحل داره. جمع و جوره. شهر، به اون معنا نیست. شهر کوچیکیه. اگه موزیک خیابونی مادرید و مولتی‌کالچری بارسلونا رو بهش اضافه می‌کردی، می‌شد شهر زندگی. با یه خانوم برزیلی توی صف هواپیما صحبتم شد، گفت که برای پیداکردن شغل، لیسبوآ بهتر و شهرتره. خودش بیست و سه سال بود لیسبوآ بود. حرف برزیل شد، اینم بگم که توی بازار بوم سوسه‌سوی پورتو داشتم قدم می‌زدم که بوی برنج خورد بهم توی یکی از غرفه‌ها. انگار که به خر، بعد از یه رژیم طولانی جو، دوباره گندم تعارف کرده باشی. وایسادم. تایم ناهار بود. دیدم خورشت هم داره و یه چیزی شبیه قرمه‌سبزیه. دیگه اصلا بازدید بازار و گزینه‌های ذهنیم برای خوردن ناهار در لحظه کنسل شدند و دستم رفت توی جیبم. پرسیدم این غذا چیه؟ یه چیزی گفت که نفهمیدم؛ مهم هم نبود. گفتم همینو یه بشقاب بده. سر چرخوندم دیدم ترشی توی دبه داره!! اینو دیگه نمی‌دونم توی مثال قبلی خر، چی میشه؛ ولی نزدیک بود جفتک بزنم از شادی. زنه گفت این تنده‌ها! با یه لبخندی گفتم خودم می‌دونم چیه بابا! تو غذا رو بکش. کشید. لوبیای قرمز یه طرف بشقاب، برنج اون‌طرف، مرغ سوخاری ادویه‌زده شده با سبزی و یه ادویه‌ی دیگه، هر کدوم همین‌طوری با نظم و ترتیب. دو مدل ترشی هم که موجود بود بهش اضافه کردم و خوشمزه‌ترین غذای سفر رو خوردم. برگ برنده‌ش ادویه‌هاش بود به نظرم، وگرنه غذاش، چیز اضافه‌ای نداشت. خیلی خوش‌طعم و ایرانی‌طور بود مزه‌ها. آخرش می‌خواستم بپرسم ازش که اهل آبادان نیستی احیانا؟ اسکلمون کردی؟ که گفت ژا ما دیرا لا کومیدا! که انقدر غلیظ برزیلی بود که امکان نداشت ایرانی باشه. سینی رو گذاشتم اونجا و می‌خواستم بگم بشورم سینی رو و همه‌چیو ایرانی تموم کنم که گفت اوه اوبریگادا! که یعنی مرسی این کارا چیه آخه! خودم جمع می‌کردم!

گفتم ایران، اینم بگم (چقدر شلخته دارم خاطره میگم) داشتم توی خیابونای لیسبوآ راه می‌رفتم که شنیدم یکی گفت: «حاجی اونو واقعا کاریش نمی‌شد کرد!» ایستادم. نگاه کردم. دوتا جوون عینک دودی زده. پرسیدم: سلام، ایرانی هستین؟ یکیشون گفت: «والا ایرانی که نه، ولی آره. آمریکاییم.» (یعنی پاسپورت آمریکا داریم.) خورد توی ذوقم. ولی خب ادامه دادم. گفتم سفر خوب بوده؟ گفت: «والا تا الان که به جای پرتغال، نارنگی دیدیم! فردا میریم بارسلون ببینیم اونجا چه خبره.» فهمیدم چه تیپ آدم‌هایی هستند. آرزوی موفقیت کردم و خداحافظی و دلم گرفت.

از لیسبوآ بگم؛ چقدر شهر جون‌داریه. چقدر حیف که وقت کافی نداشتم تا با مدل خودم بگردمش ولی قطعا برخواهم گشت تا موشکافیش کنم. خیابون‌هاش به آدم احترام می‌ذارن و من این مدل شهرها رو دوست دارم.

توی هاستل، شب آخر با سه‌تا دختر آلمانی توی یه اتاق بودیم. سر صحبت باز شد، گفتند که ده روزه پرتغالن و اومدن موج‌سواری. فردا هم قصد داشتند سفر جاده‌ای رو شروع کنن به سمت یه شهر دیگه‌ی پرتغال. چند سالشون بود؟ بیست و دو، بیست و سه. بیست و دو. وقتی از کارایی که کردن و برنامه‌هایی که دارن، حرف می‌زدن، ساکت شدم. یعنی دیالوگ مرد. نتونستم ادامه بدم. لبخند زدم. گفتم سو کول! خاموش شدم. بحث مقایسه هم نبود حتی؛ اینکه اینا توی این سن فلان، من توی سن اینا فلان؛ نه. دچار حمله‌ی فلسفی شدم. اینکه من چرا زنده‌ام؟ من چرا دارم زندگی می‌کنم؟ هدف من در آینده‌ی کوتاه‌مدت چیه؟ چی باید باشه؟ دارم درست زندگی می‌کنم؟ یعنی خیلی دلم گرفت در اون لحظه. و نتونستم دیگه حرف بزنم. حیف هم شد، چون از این آدم‌های جالب بودن که حرف برای گفتن دارن و زندگی رو زندگی کردن، ولی خب پنیک فلسفی بهم دست داد و به فکر فروم برد. اگه تغییری توی زندگی آینده‌م حاصل بشه، این سه‌تا تاثیر داشته‌اند توی این تغییر.

 

 

وطن و هم‌وطن

 

  توی سیستم دیدم که یه اسم و فامیل ایرانی میان اون روز هتل. خیلی خوشحال شدم. زنگ زدم پرسیدم چه ساعتی میرسین؟ گفت چهار. اسپانیایی حرف زدم البته. نمی‌خواستم طرف تعجب کنه یا سکته. اون روز ساعت سه و نیم شیفتم تموم می‌شد ولی موندم تا بیان. چهار شد و نیومدن. موندم. همکارام می‌گفتن بیا برو خونه اسکل. ایرانی‌ان که ایرانی‌ان، برو خونه استراحت کن. ولی دلم می‌خواست بمونم. ساعت پنج و نیم عصر در حالی که ناامید شده بودم و گفتم لابد کنسل کردن، کیفمو برداشتم و از در هتل زدم بیرون که دیدم یه ماشین با چهارتا چهره‌ی ایرانی، وارد پارکینگ هتل شد. برگشتم. رئیس رسپشن گفت چرا برگشتی؟ گفتم اومدن. گفت از کجا میدونی؟ گفتم از قیافه‌شون که وارد پارکینگ شدن. گفت چطوری از قیافه فهمیدی؟ گفتم توضیحش سخته ولی ما ایرانیا از قیافه می‌تونیم همو تشخیص بدیم. خلاصه که اومدن. اولین پذیرش رو به زبان مادری انجام دادم و خیلی کیف داد. اونا هم خیلی تعجب کردن وقتی فارسی خوش‌آمد گفتم. پدر خانواده هم گفت من شنبه می‌خوام برم تهران، اگه کاری داشتی بگو یا چیزی خواستی بفرستی. منم شمارمو دادم گفتم چیزی نیاز داشتین زنگ بزنین. و بعد، همکارام پرسیدن همو میشناختین از قبل؟ گفتم نه. براشون عجیب بود که صرفا به خاطر هم‌وطن بودن، این‌طوری با هم رفتار کنیم. ولی برای من، عجیب نبود و نیست.

هر چی بیشتر می‌گذره از مهاجرتم، بیشتر به این پی می‌برم که بهترین سرمایه و جاذبه‌ی ایران، آدماشن.

 

چشماش خوشحال بودن

 

 امروز یه اتفاق خیلی عجیب افتاد، درست مثل فیلم‌ها. داشتم از پله‌های مترو پایین می‌رفتم که دیدم همسر سابق لبخندزنان داره لب‌های یه دختر دیگه رو می‌بوسه. انقدر غرق هم بودند که اصلا منو ندیدن و رد شدن. توی همون یه ثانیه، همه‌ی اون شیش سال از جلوی چشمام رد شدن. خیلی سریع و ناخودآگاه همه‌چی پیش رفت. حسم؟ خوشحالم که خوشحاله. ولی خیلی عجیب بود. نمی‌دونم چه جوری بگمش. حس کردم که انگار وجود ندارم. انگار همه‌ی اون سال‌ها واقعی نبوده باشه. انگار یه زندگی موازی باشه. حس کردم که چقدر زندگی، جدی نیست.

 

تصادف؟

 

دیشب وقتی از سر کار برمی‌گشتم، تصمیم گرفتم از اون یکی خروجی مترو خارج بشم و از مسیری برگردم خونه که هیچ‌وقت نرفته بودم. گه‌گاهی برای مبارزه با روتین، از این کارا می‌کنم. همین‌طوری که حواسم به موزیک بود، یه آقایی با تجربه‌های فراوان، جلوم وایساد که وایسم‌. هندزفیری رو دراوردم و گفتم بله؟ گفت ببخشید شما مال اینجایی؟ گفتم تقریبا، چطور؟ گفت می‌خواستم برم بار کوجوته. می‌دونی کجاست؟ لهجه‌ش می‌گفت که مال کلمبیاست و سنش می‌گفت که بلد نیست از گوگل‌مپ استفاده کنه. گفتم الان برات سرچ می‌کنم. زدم توی گوگل‌مپ و اون همزمان شروع کرد به درددل کردن. گفت قرار دارم دیرم شده. بهم گفته‌ن که توی این خیابونه ولی پیداش نمی‌کنم. خدا خیرت بده. به‍ش گفتم بر اساس گوگل‌مپ، باید پنج دقیقه‌ی دیگه این خیابون رو بری ولی اون سمت خیابونه. برو اون طرف خیابون و همین رو ادامه بده تا برسی. بعد شروع کرد دعا کردن و گفتن اینکه خیلی مهربونی، خدا هرچی می‌خوای بهت بده و ... منم گفتم خواهش می‌کنم کاری نکردم. خوش بگذره. و راهم رو ادامه دادم. توی باقی مسیر به این فکر کردم که این کار ساده، انقدر دعا نیاز داشت؟ چرا انقدر پیرمرد خوشحال شد؟ بعد یادم اومد که من هنوز متر ایران دستمه. به متر اینجا، همین که وایسی برای کسی که نمی‌شناسیش و چیزی رو براش سرچ کنی، خیلی حساب میشه. مخصوصا اگه مهاجر باشه. راجع به مهاجر و نژادپرستی‌های آشکار و غیرمستقیم موجود، خیلی دوست دارم بنویسم و یه روزی توی یه پست جداگونه خواهم نوشت. ولی اینجا خواستم بگم که این قدرشناسی از طرف مهاجر، برای لطف‌های کوچیک آدم‌ها، خیلی دردناکه. پشتش، خیلی تنهایی و درد و گریه‌ی بی‌اشک هست.

و اینکه، دیشب، اینکه اتفاقی مسیرم رو عوض کردم، یه تصادف بود؟ آیا اگه مسیرم رو عوض نمی‌کردم، اون مرد به قرارش می‌رسید؟ کس دیگه‌ای جوابش رو می‌داد؟ یا همه ازش رد می‌شدن؟

 

:

 

   امسال اولین سال بعد از مهاجرتمه که برای کریسمس نه بهم هدیه میدن و نه هدیه میدم. این در حالیه که سر کار و دانشگاه و توی خیابونا همه دارن برای هم کادو میخرن یا در موردش حرف می‌زنن. وقتی ازم میپرسن، میگم کسیو ندارم که براش هدیه بخرم. و با یه ترکیبی از تعجب و دلسوزی می‌پرسن چرا؟ و جواب‌دادن به آدم‌ها از تحمل خود وضعیت، سخت‌تره. 

 

هوم

 

 گفت اگه میشه ویدیوهام رو هاید کن از کانال و پیجت. دوست ندارم کسی ببینه. گفتم باشه. نشستم به هاید کردن ویدیوها و همه رو نشستم به شکل خودآزارانه‌ای دوره کردم. خیلی دلم گرفت. هر دو چقدر هم رو دوست داشتیم‌، چقدر جوون بودیم. 

یادگاری‌ها رو قبلا بهم پس داد و گفت پیش من بمونه دلم می‌گیره ببینمشون. نگفتم پس من چی؟ نگفتم من دلم نخواهد گرفت؟ گرفتم همه رو. 

از اینجا به بعد ظاهرا باید زندگی جدید شروع بشه.

 

زندگی

 

  دیروز کتاب «از قیطریه تا اورنج کانتی» رو خوندم. انقدر خوب نوشته شده بود که یه روزه سیصد و سی صفحه رو خوندم. در تمام مدت با صدای خود حمیدرضا صدر توی سرم می‌خوندمش و این جذاب‌ترش می‌کرد. یه آدمی که پر از زندگیه، از آخرین تلاش‌ها و مبارزاتش علیه سرطان و مرگ می‌نویسه. از عشقش به خانواده و دوستاش و وطنش. به تهران نامه می‌نویسه وقتی داره ترکش می‌کنه. از دردکشیدن‌هاش، از آدم‌های جدید در مسیر درمان، از جزییات. تونست اشکم رو دربیاره. به این فکر کردم که من چطوری خواهم مرد؟ کسی خواهد بود که ازم مراقبت کنه اگه کارم به بیمارستان بکشه؟ عشق فرزند یا پارتنری بهم انرژی مبارزه با سرطان یا مرگ رو خواهد داد؟ بعد به خودم جواب دادم که به این دلیل نباید با کسی وارد رابطه شد یا به دنیاش آورد.

من خیلی دوست داشتم بچه‌دار بشم. از خیلی سال پیش. براش سنگ جمع می‌کردم، گل سر. ولی یه مدته که دیگه حتی «و دیگر هیچ» های وبلاگم هم تموم شده‌اند و به‌روز نمیشن. مثل یه رویای دور شده برام. یه چیزی که دوستش داشتی ولی قرار نیست بهش برسی.